Czy Żywiecczyzna powinna mieć skansen? Część 2
- Szczegóły
- Opublikowano: poniedziałek, 29, październik 2012 18:37
- Hieronim Woźniak, Magdalena Molenda
Po II wojnie światowej entuzjaści naszego regionu poczynili pewne starania o ratowanie zabytków. Kierownik muzeum Jan Studencki urządził w "Siejbie" wnętrze chaty góralskiej, w Milówce powstało mini muzeum "Stara chałupa", Jasiek Talik w Ciścu Małym wybudował, urządził i kustoszuje prywatnemu muzeum "Ocalenie", oddział porąbczański Towarzystwa Miłośników Ziemi Żywieckiej urządził w tamtejszym domu kultury dużą izbę etnograficzną z mnóstwem arcyciekawych eksponatów, Władysław Bułka w Lipowej podobno też ma jakąś namiastkę z tej dziedziny, Jacenty Ignatowicz gromadzi instrumenty ludowe w obiektach Zespołu Szkół Rolniczych w Moszczanicy. W otoczeniu domu Jerzego Koniecznego w Rycerce Górnej widziałem jako eksponat młockarnię, do niedawna jeszcze używaną na żywieckiej wsi, a w licznych szkołach w naszym powiecie znajdują się kąciki etnograficzne.
Jest jeszcze jedno miejsce, które w pewnym sensie kojarzy się z tym tematem - mam na myśli - "Leśny Gród" w Prusowie. To co tam widziałem, powala na kolana, zniewala i zmusza do refleksji. Jest przykładem tego, co może zrobić jeden człowiek - pozytywnie zakręcony - jak powiedzieliby w "Teleexpresie". Ale to raczej odrębny temat.
Czytaj więcej: Czy Żywiecczyzna powinna mieć skansen? Część 2
Czy Żywiecczyzna powinna mieć skansen? Część 1
- Szczegóły
- Opublikowano: poniedziałek, 29, październik 2012 18:17
- Hieronim Woźniak, Magdalena Molenda
Na pierwszej konferencji regionalistów żywieckich jaka miała miejsce w maju 2007 roku, padła propozycja utworzenia na terenie Żywiecczyzny skansenu. Skansen - według encyklopedii to - muzeum etnograficzne pod gołym niebem, którego celem jest zaprezentowanie kultury ludowej danego regionu. Przenosi się do nich typowe przykłady architektury ludowej z danego obszaru, a wraz z budynkami ich wyposażenie, sprzęty, narzędzia, wystrój, ubrania ludowe i inne elementy folkloru. Nazwy tej obecnie używa się także dla zebranych pod gołym niebem zabytkowych obiektów technicznych.
Czytaj więcej: Czy Żywiecczyzna powinna mieć skansen? Część 1
Podcienie w architekrurze ludowej drewnianej
- Szczegóły
- Opublikowano: piątek, 26, październik 2012 17:30
- Magdalena Molenda
Podcienie to elementy, które z założenia nie tylko ubogacają formę bryły, ale jednocześnie pełnią funkcje użytkowe. Obserwując zabytkowe obiekty architektury drewnianej, w których występują podcienie, nie można nie zauważyć kunsztu ciesielskiego, troski o wygląd zewnętrzny budynku oraz przemyślanej organizacji przestrzeni.
Podcień to zadaszona przestrzeń w obrębie dolnej części budynku, która powstała w wyniku cofnięcia zewnętrznej ściany budynku. (rys. 1) W obiektach drewnianych można zaobserwować podcienie wsparte na słupach lub bezsłupowe. Wykonywano je zarówno przy wznoszeniu chałup chłopstwa, jak i w zabudowie miejskiej, były w karczmach i zajazdach, dworach i kościołach. Występowały w budownictwie ludowym na terenie całego kraju, ale w poszczególnych regionach wytworzyły się typowe rozwiązania, różniące się ukształtowaniem bryły, konstrukcjami i detalem zdobniczym.
Podstawowe ugrupowania architektoniczne
- Szczegóły
- Opublikowano: piątek, 26, październik 2012 17:21
- Magdalena Molenda
Pojęcie regionu architektonicznego należy rozumieć jako obszar, na którym występują układy przestrzenne, rozwiązania konstrukcyjne i plastyczne o zbliżonych cechach. W architekturze ludowej można wyróżnić wiele rozwiązań, na które wpływ miały: kulturowa odrębność grup etnicznych, warunki naturalne oraz czynniki gospodarczo – społeczne.
Analizując liczne przykłady obiektów budownictwa drewnianego na terenie całego kraju, znawcy tematu wyodrębnili ugrupowania architektoniczne, które charakteryzują się pewną wspólnotą cech i form. W przybliżeniu można przyjąć, że ugrupowania te dzielą mapę Polski poziomymi pasami, a w każdym z nich można wyróżnić kilka regionalnych typów i odmian. (rys. 1) Między regionami nie da się wytyczyć granicy, za którą zachodzi zasadnicza zmiana rozwiązań.
Skansen im. Józefa Żaka w Zawoi
- Szczegóły
- Opublikowano: piątek, 26, październik 2012 17:03
- Tomasz Marszałek, Szymon Omyła, Magdalena Molenda
W Zawoi, na Markowych Rówienkach, znajduje się skansen budownictwa regionalnego. Jego budowę i organizowanie rozpoczęto w lipcu 1973 roku. Powstał dzięki grupie osób działających w Oddziale PTTK „Ziemi Babiogórskiej” w Suchej Beskidzkiej. Dzięki ich inicjatywie zakupiono grunt rolny oraz znajdujący się na nim drewniany dom wybudowany w 1920r. Dom ten należał do Franciszka Kudzi. W imieniu PTTK wystąpił ówczesny Prezes, Józef Żak – inicjator założenia Skansenu, obecny patron miejsca. Podstawowym celem, który przyświecał organizatorom skansenu była ochrona ginącego, drewnianego budownictwo górali babiogórskich, zamieszkujących te tereny.
Więcej artykułów…
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w 85% w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska – Republika Słowacka 2007-2013 oraz z budżetu państwa w 10% za pośrednictwem Euroregionu Beskidy i w 5% - Powiat Żywiecki.